جراحی اسفنکتروتومی یک روش درمانی برای درمان شقاق مزمن مقعدی است. هدف از این جراحی کاهش فشار عضلات در ناحیه مقعد است تا اسپاسم را کاهش دهد و شقاق فرصت بهبودی داشته باشد. شقاق مقعدی به حالتی گفته می شود که دیواره کانال مقعد دچار ترک یا زخم کوچک شود. این زخم باعث درد شدید، سوزش و خونریزی هنگام دفع است. روند درمانی این جراحی برخلاف نامش ساده بوده و ایمن است. برای مطالعه بیشتر در این زمینه تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
جراحی اسفنکتروتومی چگونه و در چه مواردی انجام می شود؟
جراحی اسفنکترومی برای تسکین درد شقاق مقعدی انجام می شود. برای انجام این جراحی در قسمت عضله اطراف مقعد یا همان اسفنکتر داخلی یک برش کوچک ایجاد می شود. این برش باعث کاهش فشار در ناحیه مقعد شده و بهبودی شقاق را سرعت می بخشد.
اسفنکتر داخلی بخشی از عضلات دایره‌ای شکل است که حرکات روده و باز و بسته شدن خروجی مقعد را کنترل می کند. این برش فشار وارد شده بر عضله را کاهش می دهد. این جراحی تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی و تنها در ۱۵ دقیقه انجام می شود.
روش انجام جراحی اسفنکتروتومی عبارت است از:
- پزشک ناحیه مقعد را ضدعفونی می کند.
- در پوست کانال مقعد برش کوچکی در اندازه ۱ الی ۲ سانتی متر ایجاد می کند.
- جراح به آرامی عضله اسفنکتر داخلی مقعد را از بافت مقعد جدا می کند.
- همچنین برای کاهش فشار بخشی از فیبر‌های عضلانی اسفنکتر داخلی بریده می شود.
بیشتر بخوانید: درمان فیستول مقعدی با لیزر
تاثیر جراحی اسفنکتروتومی در درمان شقاق
زمانی که درمان دارویی برای درمان شقاق مقعد پاسخگو نباشد، این جراحی بهترین گزینه برای درمان شقاق مقعد مزمن است. این جراحی درصد موفقیت بالایی دارد و علائمی مثل درد و خونریزی ناشی از شقاق را کاهش می دهد.
عوارض و خطرات و مزایای جراحی اسفنکتروتومی
اگر چه این جراحی ایمن و کم خطر است اما همانند هر عمل دیگری ، ممکن است با خطراتی همراه باشد که با شناخت از آن می توان تصمیم آگاهانه تری گرفت. یکی از خطرات عمل اسفنکتروتومی احتمال بی اختیاری موقت در گاز روده و یا مدفوع است. این عارضه نادر و گذرا است و به مرور بهبود پیدا می کند. یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار در موفقیت آمیز بودن عمل و کاهش عوارض احتمالی انتخاب پزشک مناسب و متخصص است. همچنین برخی افراد بعد از جراحی برای مدت کوتاهی احتباس ادرار را تجربه می‌کنند. از دیگر عوارض احتمالی می توان به خونریزی، عفونت محل جراحی و درد و ناراحتی بعد از عمل اشاره کرد.
در بیشتر موارد مزایای این جراحی بیشتر از عوارض آن است. زمانی که افراد دچار شقاق مقعد هستند درد زیادی را به خصوص هنگام اجابت مزاج احساس می کنند. این عمل درد این عارضه را کاهش داده و باعث پیشگیری از سایر عوارض می شود. مهم ترین مزایای عمل اسفنکتروتومی شامل رفع درد، تسریع بهبود زخم، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و جلوگیری از عفونت‌های مکرر و مزمن است.
در حالت کلی این عمل با موفقیت بالا و عوارض محدود، یکی از بهترین و قابل اعتماد ترین گزینه های درمانی محسوب می شود.
انواع عمل جراحی اسفنکتروتومی
این جراحی به دو صورت اسفنکتروتومی باز و بسته انجام می‌شود.
- روش بسته: در روش بسته بیمار یا تحت بیهوشی عمومی و یا بی‌حسی موضوعی قرار می گیرد. سپس پزشک یک شکاف در عضله باسن ایجاد کرده و عضله اسفنکتر را بیرون می کشد و قسمتی از آن را برای کاهش فشار جدا می کند. سپس محل شکاف را بخیه می زند. به علت کوچک بودن ناحیه شکاف و سبک بودن عمل، دوران نقاهتی کوتاهی داشته و بیمار می‌تواند فعالیت‌های روزمره خود را دنبال کند.
- روش باز: در این روش همانند روش بسته یک برش کوچک در ناحیه مقعد ایجاد می‌شود و عضله بیرون کشیده شده و قسمتی از آن جدا می شود. اما در این روش ممکن است روی برش بخیه نشده و شکاف رها بماند. این روش نیز همانند روش قبل سبک و سرپایی است.
بیشتر بخوانید: بیماری کرون روده
چه افرادی کاندیدای مناسب برای جراحی هستند؟
در صورتی که این بیماری از طریق دارو درمانی و پماد درمان نشود؛ این جراحی برای درمان شقاق مزمن توصیه می شود. همچنین دیگر مواردی که این جراحی توصیه می شود عبارت است از:
- شقاق مقعد مزمن
- شقاق به دلیل افزایش حجم مقعد
- برطرف نشدن درد و‌خونریزی
- بروز فیستول عفونی در مقعد
تشخیص نیاز به جراحی باید توسط پزشک متخصص انجام شود. دکتر پروانه منصوری متخصص جراحی عمومی گزینه مناسب و قابل اعتمادی در این زمینه است.
مراقبت‌های بعد از جراحی اسفنکتروتومی
رعایت مراقبت های بعد از جراحی نقش مهمی در موفقیت آمیز بودن و پیشگیری از عوارض احتمالی دارد. توصیه می شود بیمار پس از عمل به مدت ۲۴ ساعت در خانه استراحت کافی داشته باشد. پس از گذشت یک الی دو هفته افراد می توانند فعالیت های روزمره خود را انجام دهند. همچنین برای بهبودی سریع تر چند بار در روز حمام سیتز می تواند موثر باشد.
مصرف کافی آب و رژیم غذایی با فیبر بالا اهمیت بالایی دارد. داشتن پیاده روی کوتاه روند بهبودی را تسریع می بخشد. یکی دیگر از توصیه های لازم پاک کردن ناحیه مورد نظر با دستمال مرطوب به جای دستمال خشک است. مصرف به موقع مسکن و داروها به نوبه خود در روند بهبودی تاثیرگذار است.
نتیجه گیری
جراحی اسفنکتروتومی یکی از موثرترین روش های درمانی برای شقاق مزمن است. این عمل سرپایی بوده و با ایجاد یک برش کوچک فشار وارد شده بر ناحیه مورد نظر را کاهش می دهد. به دلیل آسان بودن این عمل، دوران نقاهت آن کوتاه بوده و کم عارضه است.
سوالات متداول
- آیا جراحی اسفنکتروتومی درد دارد؟
خیر، این جراحی تحت بیهوشی عمومی و یا بی‌حسی موضعی انجام می شود و هیچ دردی در حین عمل احساس نمی شود.
- آیا امکان عود مجدد شقاق پس از عمل وجود دارد؟
در بیشتر موارد این جراحی موفقیت آمیز بوده و مشکل افراد درمان می شود؛ اما در صورت سبک زندگی نامناسب و یبوست مزمن احتمال بازگشت شقاق وجود دارد.
- آیا امکان بی‌اختیاری در مدفوع امکان پذیر است؟
در برخی موارد نادر عارضه بی‌اختیاری در گاز و مدفوع بروز می دهد اما جای نگرانی وجود ندارد و این عارضه موقت بوده و درمان می شود.