آبسه مقعدی یا آبسه آنورکتال یک عارضه نشیمنگاهی است که به دلیل مسدود شدن غدد اطراف مقعد تشکیل میشود. التهاب و تورم و تجمع عفونت در این غدد باعث تشکیل آبسه میشود. این عارضه در ناحیه اطراف مقعد ایجاد میشود اما ممکن است اما ممکن است در سوراخ مقعد یا انتهای راست روده بطور عمیق رخ دهد. از نشانه های آبسه مقعدی میتوان به درد شدید و ورم در لب مقعد اشاره کرد.
آبسه مقعدی چیست؟
آبسه مقعدی با نام های آبسه آنورکتال، آبسه دورانی یا بیرونی هم شناخته شده است. شکل این آبسه تاول یا دمل مانند است که مجاور مقعد رخ می دهد و این عارضه زمانی ایجاد خواهد شد که یک حفره در مقعد پر از عفونت شود. به همین دلیل به آن جوش مقعدی نیز گفته میشود. هنگام بروز آبسه مقعدی درد شدید، خستگی، تب و ترشحات رکتوم مشاهده میشود.
آبسه مقعدی اغلب به صورت پراکنده رخ می دهد. اما خطر مبتلا شدن به این بیماری را ممکن است موقعیت های خاصی افزایش دهد، مانند اشخاصی که به دیابت، بیماری های کولون و رکتال، هموروئید و شقاق و فیستول مقعدی مبتلا هستند.
زمانی که آبسه مقعدی خوب شود و باعث ایجاد شکافی روی سطح پوست می شود، فیستول مقعدی دردناک ایجاد می کند. در صورت بهبود پیدا نکردن آبسه، درد زیادی ایجاد می کند که ممکن است شخص برای بهبودی نیاز به جراحی پیدا کند.
علائم آبسه مقعدی
علائم شایع که هنگام بروز آبسه مقعدی نشان داده میشود تورم در اطراف مقعد و درد ثابت و ضربان داراست که با التهاب همراه میباشد. درد ممکن است با حرکات روده، سرفه و نشستن بیشتر شود. علائم دیگر که ممکن است دیده شود مانند:
- شاید بیمار دچار یبوست شود.
- ناحیه راست روده و مقعد چرک ترشح کند.
- بیمار دچار علائم آنفولانزا مانند خستگی، تب، تعریق شبانه و لرز شود.
- در ناحیه مقعد بافت قرمز دردناک و سفت ایجاد شود.
آبسه های حاد تر ممکن است با علائم زیر همراه داشته باشد:
- بی اختیار مدفوع
- شخص دچار حالت تهوع میشود.
- وجود دردهای شکمی
بیشتر بخوانید: کیست مویی چیست؟
علت آبسه مقعدی
آبسه مقعدی شاید بر اثر علت‌های مختلفی ایجاد شود و همانطور که اطلاع دارید آبسه به معنی جمع شدن چرک و عفونت در ناحیه است. این عفونت می‌تواند به دلیل وجود برخی از باکتری‌های شایع یا برخی از قارچ ها تشکیل شود. دو باکتری استافیلوکوک و اشرشیاکلی، از شایع‌ترین باکتری‌هایی هستند که باعث بروز آبسه مقعدی می شوند. این عفونت‌ها می‌توانند از راه برقراری رابطه جنسی مقعدی و غیره از شخصی به شخص دیگر منتقل شوند. اما این بیماری می‌تواند بر اثر عوامل و بیماریهای دیگری رخ دهد، که به برخی از این موارد اشاره میکنیم:
- شخص به بیماری کولیت مبتلا باشد.
- بیمار از داروهایی مانند پردنیزولون استفاده کند.
- شخص مبتلا به بیماری ایدز.
- در دوران بارداری.
- افراد مبتلا به سل.
- افرادی که شقاق مقعدی دارند.
- قرار دادن جسم خارجی در داخل مقعد
- بیماران مبتلا به بیماریهای مقاربتی
- در بیمارانی که به بیماریهای روده مبتلا هستند مانند بیماری کولون یا کولیت زخمی
- بیماران دیابتی
- در بیمارانی که به بیماری التهابی لگن (PID)مبتلا هستند.
بیشتر بخوانید: تفاوت آبسه مقعدی و هموروئید
تشخیص آبسه مقعدی
پزشک برای تشخیص این بیماری از طریق معاینه بالینی اقدام میکند. پزشک معالج در برخی بیماران با انجام آزمایش خون، ادرار ، استفاده از سونوگرافی و انجام تصویربرداری خاص مانند MRI و پروکتوسکوپی برای بیمارانی که عارضه عمیق دارند مراحل تشخیص را انجام میدهد. برای تشخیص آبسه مقعدی توجه به نکاتی مانند:
اگر در ناحیه رکتوم دردی داشتید که با ضربان همراه بود یا در اطراف مقعد سفتی لمس کردید که با درد همراه بود و چرک هم داشت حتما به پزشک مراجعه کنید.
در اشخاصی که به بیماری های زیر مبتلا هستند پزشک معاینه و سونو گرافی را با بیهوشی انجام میدهد:
- بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده.
- بیماران مبتلا به بیماری دیورتیکول.
- بیماران مبتلا به سرطان رکتوم.
- بیماران مبتلا به بیماریهای مراقبتی.
بیشتر بخوانید: لیزر بواسیر
درمان آبسه مقعدی
بعضی اوقات آبسه مقعدی می‌تواند بدون درمان و خود به خود تخلیه شود و یا اینکه بسیار کوچک باشد و برای تخلیه نیازی به جراحی نباشد. اگر چرک آبسه ایجاد شده خود به خود خارج نشود، امکان درمان آبسه مقعدی بدون جراحی وجود نخواهد داشت و نیاز به تخلیه توسط پزشک است. اغلب جراحی تنها راه برای درمان عفونت آبسه و برداشتن تمام بافت عفونی می باشد. در این روش پزشک یک برش در پوست نزدیک مقعد ایجاد میکند تا عفونت تخلیه شود.
این کار را در مطب پزشک با بی حسی موضعی یا درصورتی که عمیق تر باشد در اتاق عمل تحت بیهوشی انجام داد. برای بیماران مستعد ابتلا به عفونت‌های مهم تر، مانند بیماران دیابتی یا بیمارانی که ایمنی آنها کاهش یافته است، بستری شدن در بیمارستان و مصرف آنتی بیوتیک‌ها ممکن است مورد نیاز باشد. درمان آبسه مقعدی با لیزر که در زمان کمتر از نیم ساعت و با بی حسی موضعی انجام میشود یکی از بهترین و بروزترین روش ها برای درمان این عارضه می باشد. لیزر آبسه بدون بیهوشی و بدون اینکه بیمار درد و خونریزی را احساس کند انجام خواهد شد.
سوالات متداول آبسه مقعدی
نتیجه گیری
اگر در اطراف ناحیه مقعد خود ضایعه ای تاول یا دمل مانند مشاهده کردید که همراه با درد و التهاب بود سریعا به پزشک مراجعه کنید . پزشک اقدامات اولیه را انجام میدهد و در صورت کوچک بودن آبسه یا آن را تخلیه میکند و از بزرگ شدن آن جلوگیری میکند. اگر حاد باشد برای جلوگیری از بروز مشکلات دیگر حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک با روش جراحی یا لیزر که یک روش بروز است بدون درد و بیهوشی آبسه را درمان میکند.