تشخیص سرطان پستان با ماموگرافی

یکی از راه ­های تشخیص سرطان پستان در خانم ها، انجام ماموگرافی است. برای درمان سرطان پستان لازم است تا نوع سرطان توسط ماموگرافی مشخص شود. وجود بیماری یا هر گونه ناهنجاری در بافت پستان نیز، با استفاده از ماموگرافی قابل تشخیص است. شاید برای شما سوال پیش بیاید که تشخیص سرطان پستان با ماموگرافی چگونه انجام می شود؟ مزایای و عوارض آن کدامند؟ چه آمادگی هایی قبل از انجام آن لازم است تا انجام شود؟ زمان مناسب ماموگرافی تشخیص سرطان سینه چه موقع می باشد؟ در این مقاله قصد داریم در این زمینه اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار دهیم. با ما در ادامه همراه باشید…

کاربرد ماموگرافی در تشخیص سرطان پستان چیست؟

بر اساس تحقیقات، بعد از سرطان پوست، سرطان پستان یکی از شایع ­ترین سرطان­ ها در زنان است. یکی از روش ­های تشخیص سرطان پستان انجام ماموگرافی است. ماموگرافی در واقع استفاده از پرتوهای خفیف اشعه ایکس یا XR  برای بررسی بافت پستان است. این آزمایش به منظور تشخیص و شناسایی بیماری­ های پستانی در زنانی انجام می­ شود که با ناهنجاری­ هایی در پستان خود مواجه هستند. البته این آزمایش به صورت دوره­ای در زنان سالم بالای 40 سال نیز انجام می­شود. این امر به منظور جلوگیری از ابتلا به سرطان پستان است. یکی از کمک­ های ارزنده این تست، تشخیص زودهنگام تومورها است؛ زمانی که این تومورها قابل لمس نیستند.

تشخیص سرطان پستان با ماموگرافی چگونه انجام می شود؟

وسیله انجام ماموگرافی متشکل از دو صفحه روبروی هم است. برای انجام این تست غربالگری در تشخیص سرطان پستان، بیمار در مقابل دستگاه مخصوص XR قرار می گیرد، سپس رادیولوژیست سینه بیمار را روی یک صفحه از جنس پلاستیک قرار می­دهد، سپس صفحه­ی دیگر از بالا به طور محکم به پستان فشار می­ آورد. این صفحات موازی بافت سینه را صاف نموده و در حالی که XR گرفته می شود، پستان را نگه می دارند و فرد مقداری فشار احساس خواهد کرد. این کار تصویر واضح تری از پستان را ارائه می دهد و هنگام انجام آن رادیولوژیست به بیمار می­گوید که چند لحظه نفس خود را حبس کند.

سپس پزشک وضعیت پستان­ها را تغییر می­دهد تا عکسبرداری از زاویه دیگری نیز انجام شود. پس از آن، باید صبر نمود تا پزشک تصویرها را بررسی کرده و مطمئن شود که نیازی به تصویربرداری مجدد نیست. در صورتی که تصویرها واضح نباشند و نتوان از روی آن­ها تشخیص مناسبی داد، تکنسین ترتیب گرفتن تصاویر اضافی را می­دهد که از نماهای مختلف تصاویر گرفته شوند. این اتفاق معمول اتفاق می­افتد و بهتر است در مورد این مسئله خود را نگران نکنید.

انواع ماموگرافی

سه نوع ماموگرافی در تشخیص سرطان پستان وجود دارد که در ادامه معرفی شده­اند، همچنین پاسخ به سوال “چه کسانی باید ماموگرافی کنند” نیز در متن موجود است:

ماموگرافی معمولی

ماموگرافی به صورت کلی برای تشخیص زودهنگام بیماری­های پستان و نظارت برآن­ها انجام می ­شود. در روش ماموگرافی به صورت معمولی پرتونگاری با دوز کم مورد استفاده قرار می­گیرد. در تصویربرداری پزشکی متداول­ترین نوع آن­ها استفاده از پرتوهای ایکس است. ماموگرافی معمولی دو نوع دارد که به شرح زیر هستند:

• ماموگرافی غربالگری برای تشخیص سرطان پستان در خانم هایی استفاده می شود که هیچ علائمی ندارند. این نوع ماموگرافی شامل گرفتن دو عکس با XR از هر دو پستان به منظور تشخیص تومورهای پنهان است که با معاینه عادی قابل لمس نیستند.
• ماموگرافی تشخیصی برای بررسی سرطان سینه در بانوانی که دارای علائمی از بیماری هستند مورد استفاده قرار می­گیرد. این علائم شامل توده، درد، ضخیم شدن پوست پستان، ترشح نوک پستان یا تغییر ناگهانی در شکل و اندازه پستان است.

ماموگرافی دیجیتال

راه­های معمول ماموگرافی در تشخیص سرطان پستان شامل ذخیره عکس روی ویدیو است. در این روش عکسی که به دست آمده را می­توان در کامپیوتر استفاده کرد و به راحتی آن را بزرگنمایی کرد. در این حالت ارزیابی اشعه ایکس بسیار ساده­تر می­شود و نتایج دقیق­تری به دست می­آید.

از مزایای ماموگرافی­های دیجیتال در تشخیص سرطان پستان می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دستیابی سریع­تر به تصویر
• دقیق­تر بودن این روش در افراد زیر 50 سال
• قابلیت جابجایی یا بزرگنمایی در حین مشاهده قابلیت ارسال به صورت الکترونیکی
• دقیق­ تر بودن این روش در افراد با سینه­ های متراکم

ماموگرافی سه بعدی

این روش ماموگرافی نوعی از ماموگرافی دیجیتال است که از دستگاه­های XRD برای گرفتن عکس از برش­های پستان از زوایای گوناگون استفاده می­کند. سپس از نرم افزار رایانه­ای برای اصلاح یک تصویر استفاده می­شود. این همان روشی است که از سی تی اسکن­ها برای تولید تصاویر استفاده می کند.

آیا انجام ماموگرافی برای تشخیص سرطان پستان دردناک است؟

ماموگرافی ممکن است برای خیلی از خانم ها اذیت کننده و دردآور باشد، اما این آزمایش تنها چند ثانیه طول می­ کشد و البته میزان دردی که احساس می­ کنید به چند مولفه بستگی دارد که از آن جمله می ­توان به مهارت متخصص، بزرگی سینه ها و اندازه فشار اشاره نمود. پس از تست ماموگرافی، درد در اثر فشرده کردن پستان­ها به سرعت رفع می­شود اما بعضی از خانم ها یک یا دو روز پس از انجام آن نیز احساس درد در سینه ­های خود دارند. با توجه به تجویز پزشک فرد می­ تواند از داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن استفاده کند. همچنین استفاده از کیسه آب گرم یا ماساژ سینه ­ها درحمام گرم می­ تواند موثر باشد.

یکی از نکات مهم در انجام ماموگرافی این است که این تست یک هفته قبل از شروع پریود یا در طول دوران پریود انجام نشود. زیرا معمولا در این دوران سینه­ ها متورم یا حساس هستند. پس از انجام ماموگرافی، رادیولوژیست نتیجه تست را ارزیابی کرده و آن را از نظر علائم بررسی می ­کند.

آمادگی برای انجام ماموگرافی

در روزی که قرار است این روش غربالگری را انجام دهید باید دستورالعمل های خاصی را رعایت کنید:

• عدم استفاده از دئودورانت، پودر بدن یا عطر و عدم استعمال پماد یا کرم در دور سینه. این موارد باعث تحریف تصاویر می­شود.
• اگر باردار یا شیرده هستید، نمی­توانید از این روش استفاده کنید.

چه زمانی برای ماموگرافی مناسب است؟

در پاسخ به سوال “چه زمانی برای ماموگرافی مناسب است” می­توان گفت که ممكن است از ماموگرافی هم برای غربالگری و هم برای تشخیص استفاده شود. ماموگرافی غربالگری به تاریخچه سلامتی شما و خطر ابتلا به سرطان سینه بستگی دارد. متخصص معمولا به دلایل زیر ماموگرافی را پیشنهاد می­کند:

• پزشک هنگام معاینه پستان متوجه وجود یک توده می­شود.
• قبلا یک ماموگرافی انجام داده­اید و نتایج آن غیرطبیعی بوده است.
• در حال حاضر توده یا ناهنجاری در بافت سینه­ی خود دارید و پیشرفت آن­ها نیاز به بررسی دارد.

ماموگرافی تشخیصی در تشخیص سرطان پستان زمانی انجام می­شود که خانم­های بالاتر از 30 سال علائمی مانند توده قابل لمس، درد پستان، ضخیم شدن پوست پستان، زخم نوک پستان یا سوزش پوستی داشته باشند.

مزایای ماموگرافی برای تشخیص سرطان پستان

در خصوص مزایای انجام ماموگرافی موارد زیر را می­توان برشمرد:

• کاهش خطر مرگ ناشی از سرطان پستان
• مفید برای تشخیص انواع سرطان پستان
• بهبود توانایی پزشک در تشخیص تومورهای کوچک
• امکان گزینه­های درمانی بیشتر، هنگامی که سرطان ها کوچک هستند.

خطرات احتمالی و عوارض جانبی

در خصوص عوارض ماموگرافی می­توان به این موارد اشاره کرد:

• نباید این روش را بیشتر از یک الی دو بار در سال انجام دهید؛ به علت اینکه در این روش در معرض پرتوهایی با دوز کم قرار می­گیرید.
• احساس درد و کبودی هنگام فشرده کردن بافت سینه
• نتایج ماموگرافی ممکن است منجر به انجام آزمایشات دیگری شود.
• ماموگرافی غربالگری نمی‌تواند همه توده‌ها را تشخیص دهد. گاهی برای تشخیص دقیق­تر به ام آر آی نیاز است.

سوالات متداول