آیا می دانید شقاق مقعدی چیست؟ شقاق مقعدی یا فیشر، یک شکاف یا ترک در بافت هایی است که کانال مقعد را پوشانده است. تروما باعث پارگی پوشش داخلی، درد حاد و خونریزی میشود. لازم به ذکر است بیشتر شقاق ها با مراقبت و پیشگیری از خود بهبود می یابند. با این وجو در صورت مشاهده علائمی که در ادامه به آن ها می پردازیم لازم است تا سریعا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به توضیحات جامعی درباره این بیماری می پردازیم و به سوالات شما پاسخ می دهیم.
شقاق مقعدی چیست؟
شقاق مقعد به خصوص در نوزادان و افراد باردار بسیار شایع است. بیش از نیمی از افرادی که شقاق مقعدی دارند قبل از 40 سالگی به این شقاق مبتلا میگردند. بیماری شقاق یا فیشر برای بیشتر مردم یک چیز معمول است و افراد زیادی به نوع حاد آن دچار میشوند. شقاق در صورتی که عود مکرر داشته باشد باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید. شقاق به دلیل علائم مشابه غالبا با بواسیر که با درد و خونریزی همراه است اشتباه گرفته میشود، درصورتی که این دوعارضه کاملا با یکدیگر تفاوت دارند.
شقاق مقعد و هموروئید یا همان بواسیر دارای علائم مشابهی هستند و به راحتی میشود این دو را با هم اشتباه گرفت. هر دو ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که بیش از حد برای مدفوع به خود فشار می آورید. همچنین هر دو می توانند باعث خونریزی مقعدی، درد مقعدی و خارش مقعدی شوند.
علائم شقاق مقعدی چیست؟
- درد شدید درهنگام مدفوع
- سوزش و یا خارش همراه با مدفوع
- خون ریزی هنگام مدفوع
- در بعضی از موارد نیز ممکن است این علائم را داشته باشند:
- اسپاسم عضلات مقعد
- یک توده روی پوست نزدیک پارگی
در اکثر مردم شقاق همراه با درد و سوزش است، که در زمان مدفوع احساس میکنند، اما این احساس میتوان چند دقیقه تا چند ساعت بعد هم ادامه یابد.
بیشتر بخوانید: درمان شقاق مقعدی با لیزر
علت اصلی شقاق مقعدی چیست؟
در انتهای مقعد، جایی که به بیرون باز می شود، پوست بیشتر شبیه پوست بیرونی بدن است. اما در قسمت فوقانی، جایی که معمولا شقاق ایجاد می شود، مقعد با همان مخاط نرمی که در روده بزرگ شما موجود است پوشیده شده است.
این مخاط نازکتر و ظریفتر از پوست معمولی است و باعث پاره شدن آسان تر آن شود. این مورد بیشتر در نوزادانی که اغلب دچار شقاق مقعدی می شوند صدق میکند. اگر این التهاب ها طولانی شوند می تواند به بافت ها آسیب زده و باعث تضعیف آنها شوند.
از جمله علل اولیه شقاق مقعدی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یبوست مزمن و فشار آوردن در زمان مدفوع
- سندرم مدفوع انسدادی
- کم تحرکی
- اسهال مزمن
- زایمان
- رابطه مقعدی
- بیش از حد تمیز کردن مقعد با دستمال کاغذی
- دیسکینزی نوزاد
اصلی ترین عامل شقاق مقعدی می توان زخم مجرای داخلی مقعد بخاطر دفع مدفوع سخت است. اما از طرف دیگر مدفوع نرم و یا اسهالی هم می تواند باعث شقاق شود.
عوارض احتمالی شقاق مقعدی چیست؟
شقاق مقعدی در اکثر مواقع به مرور زمان بدون نیاز به پزشک درمان می یابد، در صورتی که با گذشت مدت زمان بیش از چند هفته بهبودی حاصل نشد، شما به شقاق مزمن مقعدی دچار شده اند. در این شرایط شما دیگر رو به بهبودی نرفته و با گذشت زمان زخمی پایدار بر جای می گذارند. این درد و گرفتگی عضلانی می تواند باعث اسپاسم در ناحیه مقعد شود. در نتیجه این درد شقاق را از هم جدا میکند و جریان خون دهی را کاهش می دهد.
بیشتر بخوانید: درمان شقاق مقعدی با لیزر
شقاق مقعدی چگونه تشخیص داده می شود؟
در مرحله اول پزشک از عوارض شما سوال می پرسد، سپس محل زخم را معاینه می نماید. با این کار پزشک سعی می کند متوجه علائم و حساسیت های دیگر اسپاسم عضلانی شود. به این کار آزمایش دیجیتال رکتوم می گویند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی که شقاق مقعدی چیزی بیش از چند هفته طول بکشد و درمان خانگی شقاق مقعدی موثر نباشد، شما به درمان پزشکی نیاز دارید درمانی بر پایه شل کردن ماهیچه های اسفنکتر مقعدی که کانال مقعد شما را احاطه کرده اند. این شکاف به بازگرداندن جریان خون به بافت ها کمک می کند.
داروهای موثر در درمان مقعدی عبارتند از:
پماد نیتروگلیسیرین: یک گشاد کننده عروق است، این دارو باعث انبساط عروق خونی شما میشود. باعث برگرداندن جریان خونی میشود و میتواند در شل شدن اسفنکتر مقعد شود. از جمله عوارض این پماد میتواند باعث بوجود آمدن سردرد شود.
مسدود کننده های کانال کلسیم: مانند دیلتیازم یا نیفدیپین، یک راه جایگزین برای آرامش دادن به رگ هاست.
بوتاکس، یکی از روش های درمان است که تزریق بوتاکس به عضله اسفنکتر مقعدی می تواند باعث آرامش این عضله شود. بوتاکس یک شل کننده عضله است و ماندگاری آن میتواند به مدت زمان سه ماه بطول بیانجامد.
نتیجه گیری
شقاق یک بیماری مقعدی بسیار شایع است اما این بیماری در اکثر مواقع خطرناک نیست و در اکثر مواقع با خود مراقبتی درمان می یابد. اما اگر شقاق مزمن دارید پیشنهاد میشود به دنبال یک پزشک متخصص بروید.
سوالات متداول شقاق مقعدی
در بیشتر موارد بدون نیاز به پزشک و فقط با خود مراقبتی و خود درمانی و بدون هیچ درمانی و شاید فقط با کرم تسکین دهنده درد مانند لیدوکائین (کرم تسکین دهنده درد موقت) در منزل درمان یابید. اما اگر با گذشت چند هفته هنوز بهبود نیافتید، نیاز به درمان و پزشک دارید.
اگر شقاق مقعدی شما با دارو نیز بهبود نیافت و یا بعد از بهبودی مجدد دچار عود شود، ممکن است عمل جراحی توسط پزشک برای شما تجویز شود. به این روش جراحی شقاق یا اسفنکتروتومی گفته می شود. در این جراحی برشی کوچک در عضله اسفنکتر مقعد شما ایجاد میشود تامشکل موجود برای همیشه از بین برود.